บทที่1

บทที่1 เป้าหมายโครงการ(Goals)

ในการกำหนดเป้าหมายโครงการนั้น จัดทำขึ้นเพื่อเป็นแนวทางในการดำเนินงานให้บรรลุเป้าหมายตามวัตถุประสงค์ของโครงการที่ได้จัดวางไว้ โดยที่เป้าหมายโครงการนั้นสามารถจัดแบ่ง เป็น 4 กลุ่ม ตามปัจจัยในการพิจารณาทางสถาปัตยกรรม ดังนี้

1.1 เป้าหมายโครงการด้านหน้าที่ใช้สอย (Function Goals)

1.2 เป้าหมายโครงการด้านรูปแบบ (Form Goals)

1.3 เป้าหมายโครงการด้านเศรษฐศาสตร์ (Economic Goals)

1.4 เป้าหมายโครงการด้านเทคโนโลยี (Technology Goals)

สำหรับโครงการ “ศูนย์วิจัยบริษัทไทยออยล์” ก็ได้มีการจัดทำเป้าหมายโครงการที่มีความสัมพันธ์กับปัจจัยทั้ง 4 ด้านข้างต้น โดยมีรายละเอียดดังนี้

1.1. เป้าหมายโครงการด้านหน้าที่ใช้สอย (Function Goals)

1.1.1.กลุ่มเป้าหมายผู้ใช้โครงการ (User Target Group)

บริษัทไทยออยล์ มีความต้องการในด้านการใช้สอยของห้องปฏิบัติการ สำหรับเจ้าของโครงการและผู้ใช้สอยในอาคาร เพิ่มขึ้น เพื่อให้ พนักงานได้ทำงานอย่างมีประสิทธิภาพและผลิตลที่มีคุณภาพ  ซึ่งโครงการสามารถแบ่งกลุ่มผู้ใช้ออกเป็น 3 กลุ่มดังนี้

1)      กลุ่มผู้ใช้หลัก (Main User) : กลุ่มพนักงานและผู้บริหาร บริษัท

                                 - เข้ามาทำงาน

                             - เข้ามาใช้เป็นประจำ ในช่วงเวลาทำงาน  เดินทางมาใช้  

                               โครงการสะดวก

2)       กลุ่มผู้ใช้รอง (Sub User) : ผู้ที่มาศึกษาดูงาน และ ลูกค้า

                                                 - เข้ามาศึกษาดูงานวิจัยบริษัท และ มาทำธุรกิจกับบริษัท

                                                 - เข้ามาใช้บางช่วงเวลา

3)      กลุ่มผู้บริการ ( Service User)

                          - ดูแลและซ่อมบำรุงในโครงการ

                          - ทำงานประจำภายในโครงการใช้ระยะเวลาภายใน 

                            โครงการทั้งวัน

1.1.2.การกำหนดปริมาณผู้ใช้โครงการ

เนื่องจากโครงการมีลักษณะของการใช้งานที่หลากหลายรูปแบบ ซึ่งการหาจำนวนผู้ใช้โครงการนั้นจะเป็นการหาในลักษณะของการแยกส่วนแต่ส่วน โดยจะใช้จำนวนของผู้ใช้สูงสุด เพื่อให้สามารถคำนวณพื้นที่ใกล้เคียงโครงการมากที่สุด โดยมีที่มาของข้อมูลในการหาจำนวนผู้ใช้จากองค์กรและกรณีศึกษาใกล้เคียง

ตารางที่ 1. 1แสดง จำนวนผู้ใช้โครงการประจำและระยะเวลาการใช้งาน

	องค์ประกอบ		แผนก		ตำแหน่ง		จำนวน/คน		ระยะเวลาในการทำงาน
	ส่วนองค์ประกอบหลัก		วิจัย		หัวหน้าวิจัย		1		7.30 น. -16.30 น.
					พนักงานวิจัย		35		7.30 น. -16.30 น.
					คนเดินเอกสาร		4		7.30 น. -16.30 น.
	องค์ประกอบรอง		ห้องสมุด		บรรณารักษ์		1		7.30 น. -16.30 น.
					ผู้ช่วยบรรณารักษ์		2		7.30 น. -16.30 น.
	ส่วนบริหารโครงการ		สำนักงาน		ผู้บริหาร		1		7.30 น. -16.30 น.
					รองผู้บริหาร		2		7.30 น. -16.30 น.
				เลขานุการ		3		7.30 น. -16.30 น.
				หัวหน้าแผนก		2		7.30 น. -16.30 น.
				ผู้ช่วยหัวหน้า		4		7.30 น. -16.30 น.
				พนักงาน		76		7.30 น. -16.30 น.
				คนเดินเอกสาร		4		7.30 น. -16.30 น.
		ประชาสัมพันธ์		พนักงาน		3		7.30 น. -16.30 น.
		รักษาความปลอดภัย		ยาม		2		6.00 น. -18.00 น.
ส่วนบริการโครงการ		เครื่องกล		ช่างไฟฟ้า		1		7.30 น. -16.30 น.
				ช่างเทคนิค		1		7.30 น. -16.30 น.
				ช่างไอที		1		7.30 น. -16.30 น.
		อาหารและเครื่องดื่ม		พนักงานร้านกาแฟ		2		7.30 น. -16.30 น.
				คนทำอาหาร		2		7.30 น. -16.30 น.
				พนักงานเสริฟ		2		7.30 น. -16.30 น.
		ทำความสะอาด		พนักงานทำความสะอาด		4		6.00 น. -18.00 น.
		คนสวน		คนดูแลสวน		4		6.00 น. -18.00 น.
				รวม		155

1)  จำนวนผู้ใช้ห้องประชุมเอนกประสงค์ (Auditorium)

จากการเลือกขนาดของหอประชุมเพื่อรองรับกิจกรรมของบริษัท และจากกรณีศึกษาใกล้เคียง  ขนาดความจุของผู้เข้าชมในห้องประชุม โดยทั่วไปจะเรียกความจุเป็นจำนวนคนหรือจำนวนที่นั่ง โดยขนาดของของห้องประชุมแบ่งออกเป็น 3 ขนาด ขึ้นอยู่กับจำนวนคนเป็นหลัก ส่วนประโยชน์ใช้สอยอาจแตกต่างกันบ้างดังนี้

-ห้องประชุมขนาดเล็ก ขนาด 35 - 750 คน

-ห้องประชุมขนาดกลาง ขนาด 750 - 2,000 คน

-ห้องประชุมขนาดใหญ่ ขนาด 2,000 คนขึ้นไป

ที่มา : พื้นฐานการออกแบบห้องประชุม : Michel Barron, Auditorium Acoustics and Architectural Design

ซึ่งจากโครงการเป็นการรองรับกิจกรรมและนันทนาการของบริษัทไทยออยล์   จึงเลือกใช้ห้องประชุมเอนกประสงค์ขนาดเล็ก ซึ่งมีความจุไม่เกิน 750 คน ซึ่งจำนวนที่นั่งของห้องประชุมจะมาจากจำนวนผู้ใช้โครงการประจำเป็นหลัก

สรุป มีจำนวนผู้ใช้ในส่วนห้องประชุมอเนกประสงค์สูงสุด 750 ที่นั่ง

2)จำนวนผู้ใช้โถงต้อนรับและพักคอย

เป้าหมายจากจำนวนผู้ใช้โครงการประจำและจำนวนผู้ใช้โครงการชั่วคราวในช่วงเวลาที่ใช้ส่วนโถงต้อนรับมากที่สุด

ปริมาณผู้ใช้โครงการประจำ                                              155  คน

ปริมาณผู้ใช้โครงการชั่วคราว(คิดจากปริมาณมากที่สุด)        100  คน

ช่วงเวลาที่มีคนมาติดต่อมากที่สุด  5 ชั่วโมง (10 .00 น – 15.00 น)

จะมีปริมาณผู้ใช้โถงทั้งหมด                                               255 คน

ปริมาณเฉลี่ยผู้มาใช้โถง (255 / 5)                                        51 คน

ปริมาณผู้ใช้โครงการชั่วโมงเร่งด่วน(51 x 2)                         102 คน

ระยะเวลาในการใช้โถง 25นาที ต่อ 1 คน  อัตราเฉลี่ย

แยกคิดเป็นคนยืน 30 % (102 x 30/100 )                           31คน

ปริมาณคนนั่ง 70% (102 x 70/100 )                                   72 คน

3)จำนวนผู้ใช้ห้องอาหาร

เป้าหมายจากจำนวนผู้ใช้โครงการประจำและจำนวนผู้ใช้โครงการชั่วคราวในช่วงเวลาที่ใช้ห้องอาหารมากที่สุด

ปริมาณผู้ใช้โครงการประจำ                                                                                                                                                                155คน

ปริมาณผู้ใช้โครงการชั่วคราว(คิดจากปริมาณมากที่สุด)              100คน

ช่วงเวลาที่มีคนมากินข้าวมากที่สุด 1.30 ชั่วโมง (11 .30 น – 13.00 น)

จะมีปริมาณผู้ใช้ห้องอาหารทั้งหมด                                   255คน

ปริมาณเฉลี่ยผู้มาใช้ห้องอาหาร(255 / 1.30)                      197คน

4)จำนวนผู้ใช้ห้องสมุด

การคิดจำนวนผู้มาใช้ห้องสมุดคิดเป็น 1 ใน 30 ของพนักงานบริษัท

พนักงานส่วนบริหาร และ พนักงานวิจัย                            123 คน 

คิดเป็นจำนวนผู้เข้าห้องสมุด ต่อวัน  30%  (123x30/100)   37 คน

เฉลี่ยช่วงเวลาที่ใช้ในส่วนห้องสมุด คนละ 2.0 ชั่วโมง

                                 เปิดบริการต่อวัน ( 9.00 –17.00) = 8 ชั่วโมง / วัน

ดังนั้นเฉลี่ยใน 1 ชั่วโมงจะมีปริมาณผู้ใช้ (37x2.0)/8= 9.25 หรือ   10 คน

ดังนั้นเฉลี่ยใน 1 ชั่วโมงจะมีปริมาณผู้ใช้ ชั่วโมงเร่งด่วน (10 x2)     20คน

1.1.3.เป้าหมายองค์ประกอบโครงการและพื้นที่ใช้สอยของโครงการ

(Functional Component and Area Requirement)

 

1)      องค์ประกอบโครงการ (Functional Component)

โครงการศูนย์วิจัย บริษัท ไทยออยล์ เป็นโครงการที่มีการใช้งานหลากรูปแบบ และหลายกิจกรรม ซึ่งมีการแบ่งและจัดกลุ่มองค์ประกอบของโครงการ ดังนี้

-องค์ประกอบหลักของโครงการ : ส่วนวิจัย

-องค์ประกอบรองของโครงการ : Auditorium   ห้องอาหาร

-ส่วนสนับสนุนโครงการ : ส่วนพื้นที่พลังงานทดแทน

-ส่วนสาธารณะ (Public Zone)

-ส่วนบริหาร (Administration Zone)

-ส่วนบริการอาคาร (Service Zone)

-ส่วนจอดรถ (Parking Zone

ส่วนวิจัย

ส่วนวิจัยทำหน้าที่ วิจัยงานตามนโยบายขององค์กร ซึ่งสำหรับบุคคลภายในโครงการเท่านั้น การกำหนดมาตราฐานการใช้พื้นที่ห้องปฎิบัติการหรือพื้นที่ใช้สอยต่อคนนั้นมีความสำคัญมาก เนื่องจากห้องปฎิบัติการมีลักษณะ การใช้พื้นที่ ที่แตกต่างกันเนื่องจากเครื่องมือ และอุปกรณ์ที่มีขนาดและลักษณะที่แตกต่างกันตามการใช้งานซึ่งเป็นเหตุผลในการกำหนดพื้นที่ของห้องปฎิบัติการ

ส่วนบริหาร

ส่วนบริหารทำหน้าที่เป็นส่วนควบคุมดูแลโครงการทั้งหมด และเป็นลำดับแรกสำหรับการติดต่อและการเข้าถึง จากทางเข้า หลักโครงการ จึงจะต้องประกอบด้วยส่วนต่างๆเพื่อเป็นส่วนบริหารโครงการแบ่งเป็นผู้ใช้สอยโครงการดังนี้

-บุคลากรฝ่ายบริหาร ประจำในส่วนบริหารโครงการ

-บุคลากรอื่นๆที่เข้ามาใช้งานเป็นครั้งคราว

-บุคลากรภายนอก คือผู้มาติดต่อทั้งหมด

-พนักงานทำความสะอาด

เมื่อพิจารณาลักษณะผู้ใช้สอยแล้ว ตำแหน่งที่เหมาะสม คือส่วนที่อยู่หน้าสุดที่ใกล้กับทางเข้าหลักของโครงการ และเพื่อควบคุมการติดต่อ เข้าออกของโครงการส่วนประกอบการใช้งาน

ส่วนบริการอาคาร

ส่วนบริการอาคาร เป็นส่วนที่มีความเกี่ยวข้องกับการบำรุงรักษาอาคาร รวมไปถึงงานระบบของโครงการ ซึ่งประกอบไปด้วยห้องเครื่องงานระบบ ตลอดจนพื้นที่ส่วนพนักงานด้านบริการต่างๆ

ส่วนจอดรถ

เป็นพื้นที่สำหรับจอดรถ โดยรองรับยานพานหะหลากหลายรูปแบบ และด้วยมีการใช้งานที่หลายประเภทในส่วน จะมีการแยกสัดส่วนของที่จอดออกตามการใช้งานและยานพาหนะ เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพต่อการเข้าถึงโครงการ และการจราจรภายในโครงการ โดยแบ่งออกดังนี้

-ส่วนที่จอดรถส่วนบุคคล

-ส่วนที่จอดรถบัส

-ส่วนที่จอดรถรถบัสรับส่งพนักงาน

-ส่วนที่จอดรถพนักงานและฝ่ายบริหาร

-ส่วนจอดรถบริการ และรถบรรทุกขนสินค้า

โดยลักษณะของพื้นที่จอดรถ จะเป็นรูปแบบของลานจอดรถ โดยส่วนจอดรถจะถูกแยกออกจากองค์ประกอบของโครงการ เพื่อความชัดเจนในการคำนวณพื้นที่อาคาร และราคาค่าก่อสร้าง

1.1.4.พื้นที่โครงการ (Area Requirement)

เนื่องจากโครงการมีลักษณะรูปแบบ การใช้งานหลายประเภท จึงไม่สามารถมีการคิดรวมตามประเภทโครงการได้ ดังนั้นการคิดพื้นที่จึงต้องมีการคิดพื้นที่แยกส่วนการใช้งาน เพื่อให้มีความใกล้เคียงพื้นที่โครงการจริงมากที่สุด

 ห้องประชุมเอนกประสงค์ (Auditorium)

รองรับคนสูงสุด 750 ที่นั่งชม จากการกำหนดขนาดผู้เข้าชม จากจำนวนผู้ใช้โครงการสูงสุด

ซึ่งจำนวนพนักงานประจำคิดเป็น                                    155 คน

ผู้ใช้โครงการชั่วคราว  คิดเป็น 20 %                                  20 คน            

ดังนั้น จะมีผู้ใช้ สูงสุด ต่อวัน                                           175 คน

อาคารประเภทห้องประชุม     ตรม. ต่อผู้เข้าชม 1 ที่นั่งชม

ดังนั้น จะใช้พื้นที่                                                                                       24 x 175   =   4200 ตร.ม.   

ส่วนบริหาร (Administration Zone)

กำหนดพื้นที่ส่วนบริหาร จากจำนวนพนักงาน คิดเป็น

พนักงานทั่วไป  1 คน ต่อ 4  ตรม.

หัวหน้าแผนก   1 คน ต่อ  6  ตรม.

เลขาธิการ        1 คน ต่อ  4 ตร.ม.

ผู้บริหาร           1 คน ต่อ12 ตร.ม.

จำนวนพนักงาน      76   คน     พื้นที่ ทั้งหมด       304 ตร.ม.จำนวนหัวหน้าแผนก   4 คน     พื้นที่ ทั้งหมด         24 ตร.ม.จำนวนเลขาธิการ        4 คน     พื้นที่ ทั้งหมด         16 ตร.ม.จำนวนผู้บริหาร           4 คน     พื้นที่ ทั้งหมด         48 ตร.ม.

พื้นที่สำหรับสัญจร และ ส่วนบริการในส่วนบริหาร

                                                             45%  176.4 ตร.ม.ดังนั้น จะมีพื้นที่                                               572.4 ตร.ม.

1)      ส่วนบริการ

กำหนดพื้นที่ส่วนบริการ 10% ของพื้นที่ใช้สอยหลักทั้งหมด                                                                                                    

                                                                 รวม 8,370 ตรม.  

ดังนั้นพื้นที่              เท่ากับ       8,370x 10/ 100 = 837 ตรม.

พื้นที่สำหรับสัญจรในส่วนบริการ 30 %               251.1 ตร.ม.

ดังนั้นพื้นที่              เท่ากับ       837 + 251.1 = 1088.1 ตรม.

 

1.4.เป้าหมายโครงการด้านเทคโนโลยี(Technology Goals)

เนื่องจากบริษัทไทยออยล์ นั้นมีนโนบายในด้านพลังงาน ทำให้โครงการศูนย์ วิจัยไทยออยล์ นี้ต้องคำนึงถึงพลังงาน เทคโนโลยีวัสดุอาคาร และเทคโนโลยีของงานระบบเครื่องกลต่างๆใน ศูนย์วิจัย ดังนี้

1.4.1.ด้านพลังงานทดแทน

1)      พลังงานแสงอาทิตย์

เป็นส่วนที่ทำให้โครงการประหยัดพลังงานไฟฟ้า และทำให้ช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายอีกทางหนึ่ง

2)      พลังงานลม

เนื่องจากพื้นที่ขอโครงการนั้นอยู่บริเวณไกล้ทะเล ซึ่งบริเวณนี้จะมีลมที่แรงกว่าปกติ พลังงานลมนั้นเราสามารถนำมาผลิตเป็นไฟฟ้าในอาคารได้ในส่วนหนึ่ง และจะทำให้ประหยัดค่าใช้จ่ายโครงการได้

1.4.2.ด้านสิ่งแวดล้อม

เป็นเป้าหมายในการธรรมช่ติมาใช้งานอย่างเหมาะสม

1)      พืชพรรณธรรมชาติ

- ปลูกต้นไม้ขนาดใหญ่ และพุ่มใบโปร่งบริเวณรอบอาคาร เพื่อให้ร่มเงาช่วยลดความร้อนที่เกิดจากรังสีโดยตรงจากดวงอาทิตย์

- ปลูกพืชคลุมดินเพื่อนป้องกันความร้อนให้กับดิน และทำให้อุณหภูมิผิวของสภาพแวดล้อมเย็นลง

- ใช้ไม้พุ่มเพื่อทำให้สภาภแวดล้อมเย็น และช่วยทำให้เปลี่ยนแปลงทิศทางลมเข้าส่วนที่ต้องการ

2)      สภาพภูมิประเทศ

- ใช้ความลาดเอียงของพื้นดินในโครงการ เพื่อให้ผิวดินนั้นรับแสงแดดน้อยลง

- ใช้ประโยชน์จากอุณหภูมิในดิน โดยที่ผิวดินสัมผัสกับผนังอาคาร หรือผนังบางส่วนอยู่ใต้ดิน ซึ่งจะทำให้อุณหภูมิบริเวณนั้นเย็นลง

3)      สภาพภูมิอากาศ

- การใช้ประโยชน์จากลม  ที่มาจากทิศใต้ / ตะวันออก เฉียงใต้ในฤดูร้อน และ จากทิศเหนือ / ตะวันออก

เฉียงเหนือ ในฤดูหนาว

1.4.3. ด้านระบายอากาศ

ความร้อนภายในอาคารจะลอยตัวขึ้นสู่ ดังนั้นจึงจำเป้นต้องมีช่องดูดอากาศร้อนภายในอาคารออกนอกอาคาร จะทำให้ภายในอาคารนั้นเย็นขึ้น ซึ่งจะเป็นวิธีประหยัดค่าใช้จ่ายในโครงการ

1.4.4 ด้านระบบความปลอดภัย

ในการวิจัยนั้น จำเป็นต้องมี เทคโนโลยีสำหรับป้องกัน อุบัติเหตุ ซึ่งอาจเกิดจากการทดลอง หรือเกิดขึ้นจากส่วนอื่นของโครงการ

1.4.5. ด้านวัสดุอาคาร

1)      ผนัง

การลดความร้อนเข้าอาคาร จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องสร้างเปลือกอาคารให้สามารถต้านทานความร้อนที่จะ เข้ามาในอาคารให้ได้มากที่สุด                                  

                                                ผนังอาคารโดยทั่ว ไปแล้วจะมีพื้นที่รับแสงแดดได้มาก เมื่อเปรียบเทียบกับส่วนประกอบของอาคารส่วนอื่นๆ เพราะมีความยาวเป็นเส้นรอบรูป คูณด้วยความสูงของอาคาร ทำให้ความร้อนสามารถกระทบและแผ่ความร้อนเข้าอาคารได้มาก

                                                ซึ่งต่างจากหลังคา ที่มีพื้นที่กว้างมากกว่าพื้นที่อาคารไม่มาก              การก่อสร้าง ผนังให้มีฉนวนกันความร้อนให้มีประสิทธิภาพสูงนั้นเป็นสิ่งที่จำเป็นอย่างยิ่งสำหรับอาคารที่ต้องประหยัดพลังงาน เพราะหากไม่สามารถลดความร้อนให้เข้าอาคารทางผนังอาคาร

                                             ซึ่งมีพื้นที่มากที่สุดในการรับความร้อน ก็ยากในการลดพลังงานลงได้

1)      พื้น

พื้นบริเวณรอบนอกอาคาร มีผลทำให้เกิดความร้อนสะสมในวัสดุนั้นถ่ายเทความร้อนเข้าสู่ตัวอาคารได้ ซึ่งเป็นเหตุทำให้ความร้อนภายในอาคารร้อนกว่าภายนอกอาคาร

                                                การเลือกใช้วัสดุพื้นนั้นให้เกิดการเก็บความร้อนให้น้อยที่สุดคือ ควรจะเลือกวัสดุที่มีพื้นผิวหยาบ มีรูพรุน ซึ่งจะทำให้พื้นนั้นมีการถ่ายเทความร้อนได้ดูและ เมื่อแสงมากระทบกับพื้นจะเกิดการหักเหได้มากกว่าวัสดุอื่น

2)      หลังคา

"Green Roof"เป็นเทคโนโลยีการออกแบบอาคารสมัยใหม่ซึ่งสอดคล้องกับแนวทาง Think Green เพราะผืนหญ้าจะช่วยลดความร้อนก่อนปะทะกับตัวอาคารโดยตรง                              ซึ่งทำให้อากาศชั้นบนนั้นจะมีความเย็นขึ้นถึง 50%